De luchthaven van Zaventem heeft haar megalomane uitbreiding niet nodig. Winstbejag is volgens Annemie Van Meerbeek en Henk Cuypers haar enige drijfveer.
Luchthavenuitbater Brussels Airport Company (BAC) organiseerde woensdagavond informatieavonden in Steenokkerzeel en Erps-Kwerps (DS 25 januari). De boodschap van BAC, onderstut door een zestal presentaties van ingehuurde experts, liet de massaal opgekomen omwonenden op hun honger. De burgers werden zonder ernstige vorm van inspraak gesust met het bekende hoeraverhaal van de economische uitstraling van de luchthaven.
Die bewering klopt niet. In 2000 – net voor het Sabena-debacle – telde Zaventem 326.000 vliegbewegingen, nu nog 250.000. In 2040 zullen er 315.00 vluchten zijn. Van een capaciteitsprobleem is dus geen sprake.
In het verleden heeft de luchthavenuitbater zijn groeiprognoses op het vlak van de tewerkstelling nooit waargemaakt.
Na één nacht slapen valt slechts één conclusie te trekken. Fake news en een stortvloed aan nauwelijks te controleren cijfers verdoezelen de ware drijfveer van de luchthaven: het is haar alleen om eigen profijt te doen.
BAC wil uitbreiden en mikt op 40 miljoen passagiers in 2040 in Zaventem. Nu zijn er dat 23 miljoen. Een uitbreiding van de infrastructuur, door een verlenging van de taxibaan of startbaan 25L, is dus noodzakelijk, stelt BAC.
In het verleden heeft de luchthavenuitbater zijn groeiprognoses op het vlak van de tewerkstelling nooit waargemaakt
Wie? Namens Burgerforum luchthavenregio Wat? De luchthaven probeert de buurtbewoners gerust te stellen, maar met haar opgeklopte cijfers bereikt ze het tegenovergestelde. |
Het probleem zit hem in de piekuren: in de ochtend tussen 7 en 9 uur, en in de vooravond tussen 17 en 19 uur. BAC wil dat iedereen just in time kan vertrekken en landen. Daarom wil BAC twee dorpskernen (Humelgem en Erps), die langs de verlengde baan liggen, onleefbaar maken door ze ‘in te kapselen’ met een geluidswal van 4 km lang en 18 meter hoog. Amper 22 gebouwen zouden daarbij onteigend worden. De levenskwaliteit van al de andere inwoners, niet alleen van die twee dorpskernen, maar van de wijde luchthavenregio, gaat er zwaar op achteruit. Minstens 15.000 mensen worden opgezadeld met extra geluidshinder, uitstoot van fijn stof, extra mobiliteitsproblemen en dies meer. Over die gevolgen bracht BAC woensdag geen enkel cijfer en geen enkele expert.
BAC rekent zich rijk
De luchthaven heeft haar megalomane uitbreiding helemaal niet nodig. Integendeel, de huidige oppervlakte van de luchthaven voldoet ruimschoots om 400.000 vluchten per jaar af te handelen. Maar om de lowcostcarriers en de chartermaatschappijen ter wille te zijn, zodat ze meerdere retourtjes per dag kunnen vliegen, moeten de slots in de piekuren opgedreven worden.
Winstmaximalisatie is dus de echte drijfveer van BAC, een privébedrijf met als hoofdaandeelhouders een Canadees pensioenfonds (Ontario teachers’ pension plan) en een gigantische Australische holding (Macquarie). Het algemeen belang, de volksgezondheid en de levenskwaliteit van de omwonenden moeten wijken voor het winstbejag van de aandeelhouders.
Het is haast pervers dat in tijden van klimaatverandering de luchthaven goedkoop vliegen aanmoedigt en in haar masterplan geen enkel engagement aangaat om uitstoot van fijn stof, CO2 en geluid te verminderen. Integendeel: tijdens de infoavonden kwamen de experts van de luchthaven zelfs verkondigen dat de uitstoot van de luchtvaart verwaarloosbaar is.
Jobs vormen voor BAC hét ultieme argument om de uitbreiding te verdedigen. Als tweede economische motor van ons land moet Zaventem alle groeikansen krijgen. Dat is de wortel die BAC de overheid voorhoudt om een uitbreiding te slikken die het piekuur oplost en haast terloops een oplossing biedt voor de geluidsboetes waarmee Brussel dreigt. Als de baan verlengd wordt, moet er immers niet meer over Brussel gevlogen worden.
Jobs dus. BAC maakt zich sterk om tegen 2040 dubbel zoveel economische toegevoegde waarde en jobs te creëren: 120.000 banen, direct en indirect, tegen 60.000 vandaag. Het belang van de luchthaven voor jobs en economische waarde valt niet te ontkennen. Maar BAC rekent zich rijk in zijn voorspellingen. De Nationale Bank berekende dat Brussels Airport in 2015 goed was voor 17.767 directe en 17.314 indirecte jobs. In het totaal 35.081 (voltijdse) jobs. Het uitgangspunt van 60.000 jobs klopt dus niet. Daarom kunnen we ook de voorspelling voor 2040 niet klakkeloos aannemen.
Zaventem kannibaliseert
In het verleden heeft de luchthavenuitbater zijn groeiprognoses op het vlak van de tewerkstelling nooit waargemaakt. Feit is dat de directe tewerkstelling op de luchthaven sinds het faillissement van Sabena in 2001 weinig gestegen is. Al meerdere jaren publiceert BAC zelf het cijfer van 20.000 directe jobs.
De indirecte tewerkstelling becijferen, is nog problematischer, omdat de invloed van één factor, in dit geval de uitbreiding van de luchthaven, niet af te zonderen valt. Nederland heeft al onderzoek gedaan naar de omvang van de gunstige impact van mainports (de belangrijkste havens en luchthavens) op de vestiging van internationale bedrijven. Die studie bewees dat de mainports niet langer dé motor van de Nederlandse economie zijn en dat ze geen bovengemiddelde waardecreatie en groei kennen.
In België is een dergelijke analyse niet eens gestart. Maar ook bij ons stellen vooraanstaande economen het axioma in vraag dat de Antwerpse haven en de luchthaven van Zaventem dé groeimotoren en dé tewerkstellingspolen van de Belgische economie zijn.
Zo poneert Geert Noels dat het gewicht van de Antwerpse haven wordt overschat door er op een ondoorzichtige manier indirecte tewerkstelling en toegevoegde waarde aan toe te voegen, terwijl de totale maatschappelijke kosten van vervuiling, files, beslag op open ruimte en opportuniteitskosten niet meegenomen worden.
Dezelfde analyse kan worden gemaakt voor Zaventem. Wie de Ring rond Brussel verlaat in Zaventem, ziet de glitter en glamour van nieuwe kantoorgebouwen. Daarin huizen bijna uitsluitend bedrijven die hun jobs uit Brussel en andere regio’s naar de luchthaven verschuiven. De luchthaven creëert geen nieuwe jobs. Ze kannibaliseert Brussel.
Het mag duidelijk zijn dat de luchthaven met haar opgeklopte cijfers alleen maar luchtkastelen bouwt. In de plaats van de bevolking gerust te stellen, heeft de communicatiecel van BAC alleen maar het tegenovergestelde bereikt.
Bron : De Stndaard