Door een Zomer zonder vliegen

Hoe de berichtgeving in het VRT-journaal alles vertelt over onze vliegcultuur

Maandagavond 15 juni in het VRT-journaal, eerste item: de heropstart van het vliegverkeer op Zaventem! Veel lachende gezichten - al dan niet verscholen achter mondmaskers. Kort interview met twee iets oudere dames uit Oppuurs. Ze kirren het uit van de pret, want zij mogen als allereersten hun bagage op de band ploffen. Aan een gezin met twee kleuters uit Zutendaal vraagt de journalist naar waar de reis gaat. Naar Panje. De kindjes zien er schattig uit. Er is een wembad, en een peeltuin!  Een jong koppel uit Leuven gaat op citytrip naar Rome, want die stad wilden ze al lang eens doen! En of we gaan genieten, hier hebben we lang naar uitgekeken! We betaalden maar 76 euro voor ons ticket, daar kan je moeilijk voor sukkelen hé!

Ook Brussels Airport CEO Dieter Vranckx staat in de vertrekhal te glunderen voor de camera. We zijn er klaar voor, en we zullen alles op alles zetten om de luchthaven zo snel mogelijk naar haar normale capaciteit terug te brengen, want dat verdienen onze reizigers. 

Wie die bagage aan de andere kant van de band neemt en naar het vliegtuig sleurt en tegen welk loon die mensen dat doen? Dat is het probleem van de twee dames uit Oppuurs niet. En kleuters uit Zutendaal, die hebben er uiteraard geen flauw benul van waar Spanje ligt. Mama en papa vertelden hen niet dat er ook zwembaden en speeltuinen dichterbij zijn. De ingewikkelde concepten 'dichtbij' en 'ver weg' bestaan sowieso niet in het hoofd van een kleuter. De twee Leuvense citytrippers, die hadden wel een goed gevoel gekregen voor de zevenenhalf euro extra die ze betaald hadden voor CO2-compensatie, en dat helemaal op vrijwillige basis! De geplaagde Romeinse middenstand zal ook blij zijn met hun komst, toch?

Niet dat de VRT-journalist hen ernaar gevraagd had. Vandaag is het niet het moment om te moeilijke vragen te stellen. Daar zitten de kijkers niet op te wachten. Geen woord over klimaat, of over de manier waarop de luchtvaartindustrie de afgelopen maanden wereldwijd tientallen miljarden overheidssteun kreeg en hoe opportuun dat echt was. En of alle bagage tijdig het vliegtuig ingeraakt na het failliet van Swissport vorige week, dat vertellen we wel in een volgend item, had de hoofdredacteur beslist.

En toch, zeker nu willen we vooral die vertrekkensklare vakantiegangers helemaal niets verwijten. Flinterdunne interviews als deze grijpen we niet aan om te oordelen over individuen die helemaal ongevraagd voor de camera gesleurd worden, noch over al hun medepassagiers met waarschijnlijk zeer gelijkaardige verhalen. Wat zou het, zonder enige ironie: sommigen van hen werkten zich de afgelopen maanden misschien de pleuris in de zorgsector, terwijl wij thuis lekker zaten te telewerken. 

Waarom we er dan over beginnen? Dit soort beelden van vertrekkende reizigers duiken telkens opnieuw weer op in het journaal bij het begin van een vakantieperiode. Hoe het verhaal van De Grote Vakantie Uittocht telkens opnieuw op dezelfde manier neergezet wordt: net dát is misschien de perfecte illustratie van hoe diep vliegreizen zich in onze harten en hoofden genesteld hebben. Ze zijn goedkoop, snel, makkelijk, en beantwoorden aan de collectief zelfverklaarde behoefte om de wereld te zien. Vliegreizen zijn deel geworden van onze cultuur en onze gewoonten, net als de eerste schooldag op één september. Beelden van wenende kindjes aan de schoolpoort, iemand? 

Het VRT-journaal van afgelopen woensdag was mogelijks nog een stuitender voorbeeld van  hoe verknocht we zijn aan onze vliegcultuur, en hoe we die blijkbaar tegen elke prijs willen behouden. Het tweede item in dat journaal: zeven (!) minuten over de gedupeerde reizigers van TUI en Brussels Airlines. De vliegtuigmaatschappijen hadden hen vluchten verkocht waarvan ze wisten dat ze sowieso al niet zouden doorgaan. Nadien konden de bedotte consumenten enkel nog omboeken naar een duurder ticket. Fraude! Er stroomden dan ook honderden (!) klachten binnen. Vier reizigers kregen uitgebreid de tijd om het grote onrecht dat hen was aangedaan uit te schreeuwen. De CEO van TUI boog live in het journaal ootmoedig het hoofd en de dag nadien werden er in de Kamer parlementaire vragen gesteld. De bevoegde Minister Muylle had woensdag nog zelf al gereageerd en stuurde de economische inspectie erop af. Probleem opgelost, de nationale orde hersteld. En dat zonder enige kritische kanttekening bij vliegtickets die sowieso veel te goedkoop zijn.

Na het ellenlange fraude-item, volgende item in datzelfde journaal  - duurtijd één minuut: het failliet van bagageafhandelaar Swissport. Een doorstart van het bedrijf was onmogelijk en bijna 1500 (vijftienhonderd!) werknemers verliezen hun baan zonder veel vooruitzichten op snelle hertewerkstelling. Veel meer woorden werden er niet aan vuil gemaakt en geen enkele van die 1500 pechvogels kwam voor de camera. Voor verdere duiding over de onmogelijkheid van een doorstart moest de kijker een uurtje later maar overschakelen naar De Afspraak op Canvas, parlementaire vragen kwamen er niet. En maandag waren de werknemers van Swissport trouwens al aan het woord gekomen bij monde van twee vakbondsafgevaardigden, dat moest maar volstaan. 

Een laatste vaststelling bij al het nieuws over de heropstart van de luchtvaart de laatste week: enkel wat verdwaalde of overijverige virologen stelden zich vragen bij het voornemen van de luchtvaartmaatschappijen om enkel met volle vliegtuigen te vliegen. De treinsector is nog maar eens het kneusje. Nauwelijks een woord in de media over hoe hoe de heropstart in het openbaar vervoer verloopt. Een mens zou er bijna medelijden mee krijgen. Dat kunnen we niet aan, was het enige antwoord dat de spoorwegen konden bieden op het kamikazevoornemen van de stuurloze Regering om een gratis Railpass aan iedere Belg te geven. Voor de perceptie over het spoor als essentieel onderdeel van de mobiliteitstransitie was de hele railpassensaga dodelijk, en deze keer was het zelfs niet de schuld van de NMBS zelf. De luchtvaartsector kan de coronadreiging de baas, treincoupés blijf je beter mijden als de pest is wat we onthouden.

Tot slot: in niets verschillen we van de vliegtuigreiziger. Maandag gaan we op reis, en daar hebben we lang naar uitgekeken, we kid you not. We gaan naar Nederland. Met de trein. En we keren dinsdag maar terug. Het zevenuurjournaal op maandagavond, dat missen we dan maar. 

BRON : www.zomerzondervliegen.be/blog/als-ik-de-baas-zou-zijn-van-het-journaal