12-Puntenplan

Het Burgerforum Luchthavenregio streeft naar een duurzame ontwikkeling van de luchthaven en de luchtvaart. Hiervoor is een lange termijnstrategie nodig op basis van de 12 onderstaande punten. Lees ze hier of download het hier.

Burgermanifest Luchthaven 2040

Naar een gezond evenwicht tussen economie en leefbaarheid
Om in de toekomst economisch rendabel te zijn, heeft de luchthaven van Zaventem nood aan duidelijke strategische keuzes, een stabiele regelgeving en een draagvlak bij alle betrokkenen. Draagvlak is enkel mogelijk als de leefbaarheid voor de omwonenden verzekerd blijft. Daarom pleit het Burgerforum voor een duurzame ontwikkeling, met transparante en bindende afspraken over de impact van de luchthaven activiteiten op omgeving, gezondheid en milieu. De luchthaven kan zich ontwikkelen zonder uitbreiding. Lees het volledige burgermanifest.
Annemie Van Meerbeek en Henk Cuypers hebben genoeg van de houding van de luchtvaartsector. Die doet te weinig inspanningen
om anders te vliegen.
 
Met de kerstuittocht in zicht blijft de luchtvaartsector zweren bij ongebreideld en zo goedkoop mogelijk vliegen. Ondanks
klimaatafspraken in Parijs en andere hoogmissen is de luchtvaartlobby er handig in geslaagd om buiten de klimaatdoelstellingen te
blijven. Je zou haast geloven dat de luchtvaart als enige economische sector niet bijdraagt aan de klimaatopwarming, terwijl ze in
werkelijkheid de snelst groeiende uitstoter van broeikasgassen is.

En the sky is nog steeds the limit. De sector ambieert een duizelingwekkende groei. Denk aan het Masterplan 2040 van de luchthaven
van Zaventem, dat het aantal passagiers en cargo tegen 2040 wil verdubbelen. Alles moet wijken voor economische groei en
ongebreideld vliegen, met een ongenadige concurrentie tot gevolg. Dat de werknemers in de luchthavenindustrie verveld zijn tot
moderne slaven die uitgeperst worden als citroenen, is een kwalijk 'neveneffect' hiervan.

Vliegen wordt steeds goedkoper, op sommige verbindingen zelfs zestien keer goedkoper dan 25 jaar geleden.
Lagekostenmaatschappijen pakken zelfs met gratis vluchten uit, als je ook een hotel en huurwagen boekt. Fiscale privileges zoals
geen taks op kerosine en geen btw op vliegtickets maken dat mee mogelijk. Andere vormen van vervoer worden zo uit de markt
geprijsd.

De luchtvaart gaat geen enkel engagement aan om haar ecologische voetafdruk te verkleinen. Die houding staat haaks op wat zich
afspeelt bij andere transportsectoren. Die bereiden de transitie naar schonere verplaatsingen wel ernstig voor. In de luchtvaart zien we
weinig noemenswaardige inspanningen om 'anders' en 'stiller' te vliegen. De maatschappelijke kosten van het vliegverkeer, onder meer
voor de gezondheid, wentelt ze af.
 
Langetermijnstrategie

De expansiedrang van de luchtvaart ergert meer en meer burgers. Stemmen gaan op voor een duurzame ontwikkeling van de
luchthaven. Het is hoog tijd dat de beleidsmakers ingrijpen en dat zij de uitbreidingsplannen van Zaventem stoppen. Het Burgerforum
Luchthavenregio, dat een aantal bewonersgroepen rond de luchthaven van Zaventem groepeert, heeft een 12 puntenplan uitgewerkt.
Het tekent een langetermijnstrategie uit voor de luchtvaart in Vlaanderen en België. Enkele ingrediënten:
De luchtvaartsector moet zich engageren voor klimaatdoelstellingen, propere lucht en leefbaarheid voor de omwonenden. De grootste
vervuilers gaan eruit.

Duidelijke normen plafonneren de uitstoot van CO 2, stikstofoxiden en (ultra)fijn stof.
Vliegen wordt duurder. Slimme heffingen stimuleren innovatie en sturen het gedrag van de reiziger. Maatschappijen die werk maken
van stillere en minder vervuilende toestellen, betalen minder extra belasting dan de slechte leerlingen in de klas. Hoe langer de vlucht
- dus hoe groter de milieu-impact - hoe hoger de belasting. Maar ook de korteafstandsvluchten worden ontmoedigd om meer kansen
te geven aan klimaatvriendelijker vervoer. Extra heffingen maken vliegen tijdens de piek minder aantrekkelijk. Vluchten beter spreiden
over de dag maakt extra infrastructuur overbodig en dus meteen ook het extra ruimtebeslag. Die maatregelen kan de federale overheid
zelf invoeren. In afwachting van een btw-heffing, kan ze bovendien - zoals Nederland en Zweden - werk maken van een tickettaks.
Het is aan de Europese bewindslui om eindelijk btw op vliegtuigtickets en een belasting op brandstof te heffen. Die laatste wordt
gedifferentieerd om vliegen met zwavelrijke kerosine te ontmoedigen.

Vliegtuigen worden 'stiller'. De 'quota counts' - de toegelaten maximale geluidshoeveelheid per beweging voor elk vliegtuigtype - gaan
drastisch omlaag. Geluidsnormen beschermen ook in Vlaanderen de gezondheid van de burgers.
Zoals Nederland voor Schiphol een plafond op het totaal aantal vliegbewegingen per jaar ingevoerd heeft (500.000 bewegingen), doet
ook België dat voor zijn luchthavens.

Nachtvluchten gaan eruit, voor de volksgezondheid én omdat de economische meerwaarde ervan zeer betwist is. Op zeer korte termijn
komt er een afbouwscenario. In 2025 zijn nachtvluchten verleden tijd.

Een duurzame strategische luchthavenvisie vergt een globaal mobiliteitsplan, met de uitbouw van snelle en milieuvriendelijke
alternatieve transportvormen, ter vervanging van vluchten onder de 500 kilometer. Prioritair zijn ook de uitbouw van een volwaardig
trein-tram-busstation in de luchthaven, een oost/zuid-ontsluiting van de luchthaven via voldoende rechtstreekse treinen, een snelle
afwerking van het Gewestelijk Expresnet (GEN) en tramlijnen met Brussel.

Wat houdt onze politici tegen om die maatregelen in te voeren? In plaats van te pleiten voor eerlijke spreiding van vliegtuiglawaai,
te morrelen aan het zoveelste spreidingsplan en zich in de luren te laten leggen door het economisch hoeraverhaal van de
luchtvaartlobby, moeten onze beleidsmakers een echte, duurzame toekomstvisie ontwikkelen. Ze moeten de luchtvaart verplichten tot
klimaatengagementen. De wakkere burger staat klaar om mee aan de kar te trekken.
 
Annemie Van Meerbeek
 
Auteursrechten : De Standaard - Goedkeuring om dit artikel te posten op Burgerforum Luchthavenregio, Hans Cottyn Chef Oponie De Standaard.